Drogi oddechowe umożliwiają nie tylko samo oddychanie, ale także generują mowę, dlatego są jednym z czynników mających swoje znaczenie w postępowaniu logopedycznym.
Podczas mówienia wdech realizowany jest zawsze przez usta, natomiast wydech przez usta bądź usta i nos. Dźwięki mowy powstają dzięki wprawianiu w ruch strun głosowych. Nauczenia wymagają ruchy mięśni potrzebne do wytwarzania tych dźwięków.
Podczas oddychania spoczynkowego powietrze powinno przechodzić przez nos, nie przez usta. Powietrze, które przechodzi przez jamę nosową jest przefiltrowane, ogrzane, pozwala na cyrkulację w kształtujących się zatokach małego dziecka. Ma to pozytywny wpływ także na jego samopoczucie, ponieważ jest odpowiednio dotlenione, a także mniej zmęczone. Język w jamie ustnej podczas spoczynku jest „przyklejony” do podniebienia, a żeby taka pozycja mogła zaistnieć jama ustna musi być zamknięta. Zaletą oddychania fizjologicznego przez nos jest również właściwe ukształtowanie szczęk.
Oddychanie przez usta naraża dziecko na:
– przeziębianie się, ponieważ wdychane przez niego powietrze w taki sposób, nie ma szansy na oczyszczenie i ogrzanie, tylko wędruje bezpośrednio do płuc,
– słabo dotlenioną krew, która powoduje podrażnienia kory mózgowej, nagromadzony dwutlenek węgla (wywołujący częste skurcze serca), a w konsekwencji niedomogi serca już u niemowlęcia,
– niespokojny sen,
– obojętność dziecka,
– złą przemianę materii,
– zaburzenia czynnościowe narządu żucia,
– występowanie zmian zachodzących w rozwoju mięśni policzków oraz warg tracąc swoje właściwe napięcie, tempo ich wzrostu spowalnia, rozwój wargi górnej jest zahamowany, a to z kolei zatrzymuje kształtowanie się szczęki,
– opadanie lub cofnięcie żuchwy (w konsekwencji: wady zgryzowe, wysunięcie i obniżenie języka oraz żuchwy, przez co język jest odchylony od podniebienia, a na boczne powierzchnie szczęki uciskają policzki, obniżenie napięcia mięśni okołowargowych).
Najlepszą profilaktyką zapobiegającą oddychaniu przez usta będzie:
znalezienie przyczyny tej nieprawidłowości! Pomogą w tym: logopedzi, specjaliści osteopatii, fizjoterapeuci, laryngolodzy, alergolodzy.
Oddychanie przez nos, które jest prawidłowe, fizjologiczne korzystnie wpływa na rozwój dziecka, w tym na prawidłowe kształtowanie się narządów. Oddychanie przez usta, które jest patologiczne i nieprawidłowe, utrzymujące się ponad rok upośledza rozwój oddychania, klatki piersiowej, narządu krążenia, żucia oraz twarzoczaszki.
