Nowonarodzone dzieciaki, przystawione do piersi, ssące prawidłowo zasypiają na kilka godzin. Większość dzieci budzi się po około 5-8. godzinach i wtedy trzeba ponownie je nakarmić. Zdarza się, że niektóre noworodki nie podejmują ssania w pierwszych dwóch godzinach po urodzeniu, wówczas wymagają bacznej obserwacji i kontroli glikemii. Prawidłowe przystawianie noworodka do piersi najlepiej rozpocząć od pobudzenia wszystkich jego zmysłów. Właściwa pozycja przy karmieniu zdecydowanie ułatwia osiągnięcie sukcesu.
DOBA 1
Na przełomie 1. i 2. doby życia większość dzieci bardzo się uaktywnia. Mogą w tym czasie bardzo często upominać się o pierś, ssać długo i sprawiać wrażenie wciąż głodnych. Ponadto mniej śpią. W pieluszce nadal pojawia się smółka, która zgromadziła się w jelitach dziecka w czasie życia płodowego. Rzadkie oddawanie moczu w pierwszych dniach życia nie jest powodem do niepokoju, ponieważ normą jest, że noworodki oddają mocz 1-2 razy na dobę lub wcale.
DOBA 2
W drugiej dobie życia dzieci jedzą niewiele (od kilku do kilkunastu mililitrów pokarmu na karmienie) i ubywają na wadze zwykle od 5-7% wagi urodzeniowej. Nadal oddają smółkę lub pojawiają się stolce przejściowe. Sygnałem alarmowym jest ubytek wagi przekraczający 8%. Należy skontrolować częstotliwość karmień, ocenić technikę i efektywność ssania oraz aktywność dziecka.
W przypadku niespokojnych i aktywnych dzieci często pojawia się pokusa by podać dziecku smoczek lub dokarmić je sztucznym pokarmem. Należy wtedy pamiętać, że nie jest to działanie obojętne dla dziecka oraz laktacji. Noworodek powinien w tym czasie uczyć się prawidłowego ssania, wykorzystywać działanie siary, a piersi powinny być odpowiednio stymulowane. Niepotrzebne podawanie smoczka i mleka modyfikowanego w pierwszych dniach życia wiąże się z ryzykiem odrzucenia piersi przez dziecko i może rozregulować delikatnie mechanizm produkcji mleka. Podanie mieszanki dziecku jest interwencją medyczną, którą można zastosować w przypadku wystąpienia wskazań i gdy niemożliwe jest nakarmienie dziecka piersią lub odciągniętym mlekiem kobiecym.
DOBA 3-4
W trzeciej lub czwartej dobie po porodzie u matki powinien nastąpić nawał pokarmowy. Jest to wyraźny wzrost produkowanego pokarmu połączony ze zmianami w jego składzie. W czasie nawału nadal obowiązuje zasada karmienia „na żądanie„. Kolejne karmienia należy zaczynać raz z jednej, raz z drugiej piersi, a dziecko powinno ssać aktywnie tak długo jak chce, ale co najmniej 10-15 min.
Od 3. doby po porodzie ilość produkowanego mleka uzależniona jest od opróżniania piersi. Zdrowy noworodek będzie stymulował produkcję pokarmu na odpowiednim dla siebie poziomie, wówczas gdy karmienia będą częste i długie. Kiedy w okresie nawału nie zje całego wytworzonego mleka, które zalega w piersiach, jest to sygnał dla organizmu matki by zmniejszyć produkcję. Dzięki temu mechanizmowi nawał kończy się najczęściej po 1-2. dobach.
Bardzo ważne by fachowa osoba oceniła karmienie piersią i wskaźniki skutecznego karmienia między 72., a 96. godziną po porodzie. 4. doba noworodka jest to czas kiedy można wychwycić problemy z laktacją u matki, trudności z prawidłowym ssaniem u dziecka i błędy w karmieniu. Szczególną uwagę należy zwrócić na kobiety i dzieci z grup ryzyka: matki z cukrzycą, nadciśnieniem, po cięciu cesarskim, po powikłanych porodach, późne wcześniaki, niepowodzeniami w poprzednim karmieniu oraz innymi obciążeniami zdrowotnymi lub społecznymi.
Jeżeli u mamy występują jakiekolwiek problemy z laktacją, zachęcam do wizyty u doradcy laktacyjnego. Trudności z prawidłowym ssaniem u dziecka warto konsultować z logopedą zajmującym się dziećmi do roku/neurologopedą/logopedą wczesnej interwencji.
