Zdrowe, przebudowane w ciąży piersi oraz prawidłowo funkcjonujący układ hormonalny to cechy niezbędne do wytwarzania odpowiedniej ilości mleka. Laktacja chociaż dotyczy organizmu matki jest procesem sterowanym przez dziecko. Zadaniem malucha jest częste zgłaszanie się do karmień, prawidłowe ssanie, skuteczne opróżnianie piersi. Dysfunkcje dziecka, takie jak wady jamy ustnej, zaburzenia napięcia oralnego i posturalnego czy senność mogą rzutować negatywnie na laktację. Pomocna okaże się w tym momencie konsultacja logopedyczna oraz fizjoterapeutyczna.
W okresie noworodkowym należy zapewnić warunki prawidłowej laktacji i odżywiania noworodka. Specjaliści dostarczają wyczerpujących informacji o korzyściach i metodach karmienia piersią oraz przeprowadzają instruktaż w zakresie prawidłowego karmienia piersią uwzględniającego informacje o konieczności aktywizacji noworodka. We wczesnym okresie karmienia piersią z wyjątkiem pierwszych 12. godzin życia dziecka (jest to okres obniżonej aktywności dziecka) matka powinna podejmować próby przystawiania noworodka do piersi od kilkunastu razy na dobę na przynajmniej 15 minut do każdej piersi. W przypadku, w którym noworodek nie budzi się do karmienia, powinno się go budzić po 3-4. godzinach, licząc od początku ostatniego karmienia.
Wskaźniki, które dzielimy na obiektywne oraz subiektywne oceniają skuteczność karmienia piersią. Zdarzają się przypadki, w których matka zgłasza niedobór pokarmu, mimo iż wskaźniki skutecznego karmienia tego nie potwierdzają. Jest to powszechna przyczyna włączania dokarmiania sztucznego i przedwczesnego kończenia karmienia piersią. Rzeczywisty niedobór pokarmu to sytuacja, gdy zdrowe dziecko karmione wyłącznie piersią nie przybiera prawidłowo na wadze. Celem porady powinno być wówczas zwiększenie produkcji pokarmu i poprawa skuteczności karmienia.
Przyczyny rzeczywistego niedoboru pokarmu leżeć mogą po stronie dziecka, matki lub wynikają z nieprawidłowej techniki karmienia. Postępowanie wymaga wnikliwej oceny, monitorowania stymulacji laktacji oraz przyrostów masy ciała dziecka. W takiej sytuacji ważna jest odpowiednia komunikacja i wsparcie matki.
W przypadku stwierdzenia nieskutecznego karmienia piersią, należy zdiagnozować problem i wdrożyć postępowanie, w celu umożliwienia skutecznego nakarmienia noworodka mlekiem matki z piersi. Diagnozę i przeprowadzone postępowanie należy odnotować w dokumentacji medycznej.